Działania gminy ws. ograniczania niskiej emisji nieskuteczne!

Najwyższa Izba Kontrola przeprowadziła kontrolę działań podejmowanych w celu ograniczenia niskiej emisji w dziewięciu gminach województwa śląskiego. NIK przyznaje, że skontrolowane gminy podejmowały działania w ograniczenia niskiej emisji, jednak tempo i skala tych działań były niewystarczające, aby osiągnąć normatywne poziomy stężeń substancji szkodliwych w powietrzu.

Przy obecnym tempie i skali tych działań, osiągnięcie redukcji stężenia zanieczyszczeń przewidzianej w Programie ochrony powietrza dla terenu województwa śląskiego nie będzie możliwe w żadnym dającym się określić horyzoncie czasowym.

Należy również podkreślić, że działania samych jednostek samorządu terytorialnego nie rozwiążą problemu niskiej emisji. Wiele zależy od samych mieszkańców, bo to oni decydują, jakie instalacje i nośniki energii stosują w domowych paleniskach i to oni ponoszą największe konsekwencje zdrowotne życia w zanieczyszczonym środowisku.

Główną przyczyną przekroczeń dopuszczalnego stężenia substancji szkodliwych w powietrzu w okresie zimowym jest bowiem tzw. niska emisja związana przede wszystkim z wykorzystywaniem do ogrzewania budynków paliw stałych spalanych w technologicznie przestarzałych kotłach o niskiej sprawności i wysokiej emisji zanieczyszczeń atmosferycznych. Nierzadko w gospodarstwach domowych spalane są również odpady, które najczęściej zawierają tworzywa sztuczne, co jest szczególnie szkodliwe dla zdrowia ludzi oraz dla środowiska.

W raporcie NIK przyznaje również, że zanieczyszczenie powietrza spowodowane niską emisją ma charakter ponadlokalny i ponadregionalny, dlatego rozwiązanie tego problemu przekracza możliwości jednostek samorządu terytorialnego i wymaga rozwiązań systemowych w skali całego kraju.

Dlatego też negatywnie należy ocenić, że pomimo zaleceń sformułowanych przez NIK już w 2014 r. minister właściwy ds. środowiska nie określił w drodze rozporządzenia standardów dla kotłów małej mocy, eliminujących z obrotu wysokoemisyjne piece o przestarzałej konstrukcji (spodziewany czas wejścia w życie od dawna przygotowanych przepisów to 1 stycznia 2018 r.). Podobnie - minister właściwy ds. energii nie ustalił minimalnych wymogów jakościowych dla węgla spalanego w gospodarstwach domowych (prawdopodobny termin wejścia w życie tych przepisów nie jest w ogóle znany).

Zaniechania te powodują, że jeszcze przez co najmniej rok legalne będzie zarówno nabywanie i włączanie do eksploatacji urządzeń rażąco szkodliwych dla stanu powietrza, jak również spalanie w nich śmieci i odpadów po produkcji węgla (muł, flotokoncentrat).

Pełny raport NIK-u można znaleźć na stronie https://www.nik.gov.pl/plik/id,12616,vp,15014.pdf